Author
Tim Marshall
Category
Books
Tags
Created time
Mar 1, 2024 6:39 PM
Last edited time
Apr 20, 2024 11:36 AM
Rosja
- Atutem, a zarazem słabością Rosji jest jej rozległość. Minus: wiele granic i niebezpieczeństw. Plus: Wrób musi mieć bardzo długie linie zaopatrzeniowe w niesprzyjających warunkach.
- Rosja miała swój początek w IX wieku na Rusi Kijowskiej (Ukrainie). Często podboje Mongołów zmusiły do emigracji na północny-wschód. Tam Iwan Groźny się zczaił, że rozległe równiny to żadna obrona i zaczęli “obronę przez atak”, czyli zwiększanie terytorium,
Chiny
- Chiny przez wieki były upokarzane i rzucane na kolana przez inne nacje - Mongołów, Europejczyków, Japończyków.
- Himalaje stanowią Naturalny Mur Chiński pomiędzy dwoma najludniejszymi krajami świata,
- Chinom zależy na sprawowaniu kontroli nad Tybetem z wielu powodów: - Bufor bezpieczeństwa pomiędzy Indiami, - Dobra baza wypadowa w głąb kraju dla potencjalnego okupanta, - Jest to “Wieża Ciśnień” Chin. Zaczynają się tam 3 najważniejsze rzeki Chin i kontrola nad nimi jest kluczowa dla podległych terenów,
- Chiny opierają się demokracji, bo boją się rozpadu państwa. Tybet czy Sinkowie chętnie ogłosiliby niepodległość. Podziały i upokorzenia jakich dokonali Europejczycy są zbyt świeże,
- Władza opiera się na kontrakcie: Rządzący zapewniają wzrost dobrobytu i bezpieczeństwa, a ludność jest podporządkowana włady,
- Chiny są ściśle związane z gospodarką globalną. Jeśli przestaniemy kupować, oni przestaną produkować. A utrzymujące się na długo bezrobocie, może wzbużyć gęsto zaludnione aglomeracje na niespotykaną wcześniej skalę,
USA
- Najlepsza lokalizacja kraju na świecie. Dostęp do dwóch oceanów, bogate złoża naturalne, spokojni sąsiedzi, spławne rzeki, wyspy,
- siłę USA stanowi jedność. Gdyby był to obszar podzielony na małe, osobne państwa, to nigdy nie byłby w całości tak potężny (28 krajów UE < 50 stanów USA),
- Dorzecze Missisipi ma najwięcej kilometrów spławnych rzek. Tak duża połać, tak cennego terenu, o dziwo, nie została wywalczona w wojnie. Za śmieszną cenę 15 mln $ oddali ją Francuzi,
- Już w XIX wieku Brytyjczycy wiedzieli, że aby stać się potęgą globalną, trzeba mieć sieć daleko wysuniętych baz i portów. Podczas II woj. św., gdy chylili się ku upadkowi, USA poszło z nimi na deal - “niszczyciele za bazy”,
W krajach takich jak Irak czy Afganistan, USA, upojone przez własną historię, poczucie bezpieczeństwa i demokracji, nie doceniły siły drzemiącej w małych narodach i plemieniach. Strach dla Arabów przed “innymi” sprawia, wybierają życie naznaczone podziałami
Europa
- Kiedyś atutem Europy był klimat. Lato jest na tyle zimne, że praca nadal jest możliwa. Zima wystarczająco ciepla, żeby pracę kontynuować, ale zimna na tyle, żeby wybić większość drobnoustrojów,
- Europa ma wiele naturalnych granic. Te stworzyły wiele państw - niezależnych ośrodków kultury,
- Jednym z powodów dla których Niemcy rozpętali I i II woj. św. był strach, że Francja i ZSRR napadną na nich. UE miało i jest rozwiązaniem tego problemu:
Francuzi i Niemcy mieli tak mocno paść sobie w ramiona, że nie będą w stanie dać sobie po mordzie
Afryka
Nie tego spodziewaliśmy się po biegaczu, który pierwszy wystartował z bloku.
- Rzeczy które stały na drodze rozwoju Afryki
- beznadziejna linia brzegowa,
- większość rzek niespławnych, nie łączących się,
- izolacja przez Saharę, Ocean Indyjski i Pacyfik,
- klimat utrudniający pracę,
- choroby epidemie roznoszone przez owady,
- brak dominującego języka, cywilizacji. Następnie sztuczne podziały,
- setki tysięcy niewolników,
- od północnego brzegu Sahary (Sahelu) dominuje islam, ale niżej nie ma go prawie wcale,
- Demokratyczna Republika Konga to sztuczny twór stworzony przez Europejczyków. Nie jest ona ani demokratyczna, ani nie jest republiką. Sztucznie porozdzielane plemiona nie miały jak utworzyć centralnego rządu. Następnie DRK była okrutnie łupiona przez kolonialistów. Gdy oni się wynieśli, napadli ją sąsiedzi, ~20 walczących frakcji,
Postęp w Afryce nie będzie możliwy, jeśli jej przywódcy nie będą ustępować z swoich urzędów wraz z zakończeniem ich kadencji. ~ B. Obama
- mimo, że Afryka jest bogata przez swoje surowce naturalne, to jej miekszańce głównie przez to cierpieli/cierpią, bo byli grabieni i było to powodem wielu konfliktów,
- Chiny bardzo dużo inwestują w Afryce. Budują porty, linie kolejowe, lotniska, bloki mieszkalne dla chińskich pracowników (Angola ~200k). Wszystko to by wydobywać cenne surowce i zwiększać swoje wpływy w regionie,
Pekin oraz potężne chińskie korporacje nie zadają kłopotliwych pytań na temat praw człowieka, nie wymagają reform gospodarczych, ani nie sugerują żeby przywódcy przestali okradać własne państwa, na co zapewne nalegałby Bank Światowy czy ONZ.
- RPA dzięki wsprzyjającemu klimatowi, ziemią pozwalającym na produkcję żywności, złożom węgla, złota, srebra i dostępu do obu oceanów stał się lokalnym mocarstwem,
- W Afryce obecnie trwają dwie przepychanki. Pierwsza pomiędzy zagranicznymi inwestorami, druga pomiędzy krajami wewnątrz kontynentu,
- Afryka mimo wszystko ciągle się rozwija, choć wzrost ten jest mocno uzależniony od światowych cen minerałów i zagranicznych inwestorów,
Bliski Wschód
- Osmanowie (a nawet Persowie) dzielili tereny Bliskiego Wschodu respektując plemiona. Europejczycy nanosili na mapy linie, dzieląc plemiona i łącząc je w nielogiczny sposób. To wywołało ogromne konflikty.
Kiedyś to były granice wyznaczone atramentem, teraz krwią.
- Teren Bliskiego Wschodu jest bardzo podzielony (Islam to 85% Sunnici, 15% Szyici. Te odłamy dzielą się na kolejne). Mniejszości rządzą większościami, różne wyznania religijne,